||Sundarakanda ||

|| Sarga 67||( Summary in Sanskrit & Telugu)

 

||om tat sat||

సుందరకాండ.
అథ సప్తషష్టితమస్సర్గః||

మహాత్మనా రాఘవేణ ఏవం ఉక్తః తు హనుమాన్ సీతాయా భాషితం సర్వం న్యవేదయత||

పురుషర్షభ దేవీ జానకీ చిత్రకూటే పూర్వ వృత్తం అభిజ్ఞానం ఇదం ఉక్తవతీ యథా తథమ్|| త్వయా సార్థం సుఖసుప్తా జానకీ పూర్వం ఉత్థితా వాయసః సహసా ఉత్పత్య స్తనాంతరే విదదార||భరతాగ్రజ త్వం పర్యాయేణ దేవ్యంకే సుప్తః సః పక్షీ పునశ్చ దేవుఆః వ్యథామ్ జనయతి కిల ||పునః పునః ఉపాగమ్య భృశం విదదార కిల | తతః త్వం తస్యాః శోణితేన సముక్షితః బోధితః కిల||

పరన్తప తేన వాయసేనైవ సతతం బాధ్యమానయా దేవ్యా సుఖసుప్తః త్వం బోధితః కిల||మహాబాహో స్తనాన్తరే దారితామ్ తామ్ దృష్ట్వా కృద్ధః ఆశీవిషైవ నిఃశ్వసన్ అభ్యభాషథాః||భీరు తే స్తనాంతరం కేన నఖాగ్రైః దారితం| సరోషేన పంచవక్త్రేణ భోగినా కః క్రీడతి|| నిరీక్షమాణః సరుధిరైః తీక్షణైః నఖైః తామేవ అభిముఖం వాయసం సహసా సమవైక్షత||పతతామ్ వరః సః వాయసః శక్రస్య పుత్రః| ధరాంతరచరశ్శీఘ్రం కిల | శీఘ్రం గతౌ పవనస్య సమః||

"మహాబాహో మతిమతాం వర కోపసంవర్తితేక్షనః తతః తస్మిన్ వాయసే క్రూరాం మతిం కృథాః||సః సంస్తరాత్ దర్భం గృహ్య బ్రాహ్మేణ అస్త్రేణ యోజయత్| సః దీప్తః కాలాగ్నిః ఇవ ద్వైజం అభిముఖః జజ్వాల||త్వం ప్రదీప్తం తం దర్భం వాయసం ప్రతి క్షిప్తవాన్ | తతః స దర్భః దీప్తః వాయసం ప్రతి అనుజగామ హ|| సః పిత్రా సమహర్షిభిః సురైశ్చ పరిత్యక్తః త్రీన్ లోకాన్ సంపరిక్రమ్య త్రాతారం న అధిగచ్ఛతి|| అరిన్దమ త్రస్తః పునరేవ త్వత్ సకాశం ఆగతః శరణ్యః సః కాకుత్‍స్థః శరణాగతం భూమౌ నిపతితాం తం వధార్హం అపి కృపయా పర్యపాలయః|| రాఘవ అస్త్రం మోఘం కర్తుం న శక్యం ఇత్యేవ భవాన్ తస్య కాకస్య దక్షిణం అక్షి హినస్తి స్మ||రామ తదా సః కాకః విసృష్టః త్వామ్ రాజ్ఞే దశరథాయ చ నమస్కృత్య స్వం ఆలయం ప్రతిపేదే||

'శీలవాన్ అపి రాఘవ ఏవం అస్త్రవిదామ్ శ్రేష్ఠః సత్యవాన్ బలవాన్ అపి రక్షస్సు అస్త్రం కిమర్థం న యోజయతి||రణే రామం ప్రతి సమాసితుం నాగాః న సురాః న మరుద్గణాః న గంధర్వాః న ||

వీర్యవతః తస్య మయి సంభ్రమః అస్తి యది సునిశితైః బాణైః రావనః క్షిప్రం యుధి హన్యతామ్||పరన్తపః నరవరః రాఘవః సః లక్ష్మణో వా భ్రాతుః ఆదేశం ఆజ్ఞాయ మాం కిమర్థమ్ న రక్షతి||

'శక్తౌ వాయ్వగ్ని సమతేజసః పురుషవ్యాఘ్రౌ తౌ సురాణాం దుర్ధర్షౌ యది అపి మామ్ కిమర్థం ఉపేక్షతః||మమైవ మహత్ కించిత్ దుష్కృతం అస్తి| సంశయః న| యత్ సమర్థావపి పరన్తపౌ తౌ మామ్ న అవేక్షేతే||

'కరుణామ్ సాశ్రుభాషితమ్ వైదేహ్యాః వచనమ్ శ్రుత్వా అహం పునరపి తాం ఆర్యాం ఇదం వచనం అబ్రవమ్||

దేవి రామః త్వత్ శోకవిముఖః సత్యేన తే శపే | రామే దుఃఖాభిపన్నే లక్ష్మణః పరితప్యతే|| భామినీ కథంచిత్ భవతీ దృష్టా పరిదేవితుమ్ కాలః న | ఇమమ్ ముహూర్తం దుఃఖానాం అంతం ద్రక్ష్యసి||నరశార్దూలౌ అనిన్దితౌ మహాబలౌ త్వత్ దర్శన కృతోత్సాహౌ ఉభౌ తౌ రాజపుత్రౌ లంకాం భస్మీకరిష్యతః||వరారోహే రాఘవః రౌద్రం సహబాంధవం రావణం సమరే హత్వ చ త్వాం స్వాం పురీమ్ నయతే ధృవమ్||

అనిందితే రామః యత్ విజానీయాత్ తస్య ప్రీతి సంజననం అభిజ్ఞానం ఇహ దాతుం త్వం అర్హసి|| మహాబల సా సర్వాః దిశః అభివీక్ష్య వేణ్యుద్‍గ్రథితం ఉత్తమం ఏతం మణిం మహ్యం దదౌ|| రఘూద్వహ దివ్యం మణిం తవ హేతోః ప్రతిగృహ్య ఆర్యాం తాం శిరసా ప్రణమ్య అహం ఆగమనే త్వరే|| వరవర్ణినీ జనకాత్మజా గమనే కృతోత్సాహం వివర్ధమానం చ మాం ఆవేక్ష్య ఉవాచ||అశ్రుపూర్ణముఖీ దీనా భాష్పసందిగ్ధభాషిణీ మమ ఉత్పతనసంభ్రాతా శోకవేగ సమాహతా||

'హనుమాన్ సింహసంకాశౌ తౌ రామలక్ష్మణౌ ఉభౌ సహామాత్యం సుగ్రీవం చ సర్వాన్ అనామయమ్ బ్రూయాః || మహాబాహుః సః రాఘవః అస్మాత్ దుఃఖామ్బుసంరోధాత్ యథా తారయతి త్వం సమాధాతుమ్ అర్హసి|| హరిప్రవీర రామస్య సమీపం గతః మమ ఇమం తీవ్రం శోకవేగం ఏభిః రక్షోభిః పరిభర్త్స్యనం చ బ్రూయాః | తే అధ్వా శివః అస్తు|| పరాజసింహ ఆర్యా సీతా విషాదపూర్వం ఏతత్ వచః తవ ఆహ| మయా గదితాం తత్ బుధ్వా సీతాం సమగ్రాం కుశలాం శ్రద్ధత్స్వ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే ఆదికావ్యే వాల్మీకీయే
చతుర్వింశత్ సహస్రికాయాం సంహితాయామ్
శ్రీమత్సుందరకాండే సప్తషష్టితమస్సర్గః||

|| ఓమ్ తత్ సత్||